„ Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat. ” Janusz Korczak
Pedagog specjalny w naszym przedszkolu prowadzi badania nad potrzebami edukacyjnymi osób niepełnosprawnych; udziela im wsparcia i pomocy; wspiera wychowawców podczas realizacji zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz opiekuńczych. Wspiera również nauczycieli specjalistów w procesie rewalidacji, kompensacji oraz resocjalizacji osób niepełnosprawnych.
Pedagog specjalny realizuje swoje zadania w bezpośredniej pracy z grupą rówieśniczą oraz w trakcie indywidualnych zajęć.
Jego praca polega na:
- dostarczaniu informacji o możliwościach i ograniczeniach dziecka,
- nawiązywaniu współpracy z rodzicami w celu udzielenia bezpośrednich wskazówek, dotyczących oddziaływań terapeutycznych,
- współdecydowaniu o doborze metod pracy z dziećmi niepełnosprawnymi,
- dokonywaniu diagnozy oraz sformułowaniu oddziaływań dydaktycznych,
- realizacji przez dziecko niepełnosprawne kolejnych zadań opracowanego dla niego programu edukacyjno- terapeutycznego,
- dostosowaniu wymagań do możliwości i potrzeb dziecka, tak aby mogło pracować na swoim najwyższym, maksymalnym poziomie,
- wykorzystywaniu w pracy specjalnych metod i specjalnie dostosowanych pomocy dydaktycznych,
- czuwaniu i budowaniu integracji pomiędzy rodzicami dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych,
- wspieraniu rodziców poprzez: kształtowanie prawidłowej postawy rodzicielskiej wobec własnego dziecka, informowanie na bieżąco o pracy dziecka na zajęciach, udzielanie codziennych instruktaży dotyczących pracy z dzieckiem, udzielanie porad związanych z koniecznością skorzystania z dodatkowej pomocy innych specjalistów czy instytucji społecznych ( i wskazywanie ich).W naszym przedszkolu pedagog specjalny wspiera dzieci z niepełnosprawnościami do grupy pełnosprawnych rówieśników.
Poniżej przedstawiamy wybrane propozycje zabaw i ćwiczeń rozwijających sprawność manualną, grafomotorykę, percepcję wzrokową, percepcję słuchową, mowę i myślenie oraz stymulujących rozwój poznawczy, społeczny i emocjonalny dzieci.
1. Ćwiczenie sprawności manualnej, grafomotoryki:
- ugniatanie papierowych kul;
- zabawy konstrukcyjne np. budowanie z klocków;
- przewlekanie sznurka przez otwory;
- malowanie całą dłonią dużych powierzchni;
- lepienie z mas plastycznych z dodatkiem kaszy, ryżu itp.;
- zabawy klamerkami/ spinaczami- przenoszenie drobnych elementów, dopinanie;
- wycinanie: dowolne, po linii, cięcie pasków.
2. Ćwiczenia rozwijające i usprawniające percepcję i pamięć wzrokową oraz koordynację wzrokowo- ruchową:
- wyszukiwanie przedmiotów w najbliższym otoczeniu;
- wskazywanie i rozpoznawanie figur geometrycznych
- naśladowanie czynności wykonywanych przez drugą osobę "zabawa w lustro";
- dobieranie par jednakowych przedmiotów, obrazków
- układanie puzzli;
- zabawy konstrukcyjne wg podanego wzoru (np. budowanie wieży z klocków wg wzoru);
- układanie prostych ciągów rytmicznych (dwa elementy np kot, pies, kot, pies..);
- układanie klocków wg określonej zasady, np. koloru;
- odwzorowywanie prostych symboli, znaków oraz szlaczków;
- rysowanie, malowanie kredą, farbą linii pionowych, poziomych, ukośnych falowanych na wzorze.
3. Ćwiczenia percepcji, pamięci słuchowej i koordynacji słuchowo- ruchowej:
- rozpoznawanie wytwarzanych dźwięków- głosu i źródła dźwięku, np. szelest gazety, kapanie wody z kranu;
- wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków ze względu na ich natężenie (głośno-cicho);
- wysłuchiwanie zmian w tempie słyszanych dźwięków (szybko- wolno);
- wysłuchiwanie i powtarzanie dźwięków tworzących układy rytmiczne, np. podczas klaskania, tupania;
- śpiewanie piosenek z jednoczesnym naśladowaniem gestów, powtarzanie rymowanek;
4. Stymulacja rozwoju mowy:
- ćwiczenia oddechowe typu: zdmuchiwanie świeczki, dmuchanie na papierek, piłeczkę itp.;
- zachęcanie do mówienia w sytuacjach codziennych;
- wykorzystywanie gestów podczas nauki wierszy i piosenek;
- nazywanie przedmiotów i sytuacji podczas codziennych czynności;
- ćwiczenia dźwiękonaśladowcze, np. naśladowanie odgłosów zwierząt;
- układanie historyjek obrazkowych, opowiadanie treści obrazków.
5. Pobudzenie aktywności poznawczej dziecka:
- pobudzenie rozwoju pamięci dowolnej poprzez utrwalanie informacji o sobie;
- rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni;
- rozpoznawanie, nazywanie czynności wykonywanych przez dziecko i inne osoby;
- wprowadzanie, utrwalanie nazw kolorów podstawowych i pochodnych;
- wprowadzanie, utrwalanie nazw wybranych owoców, warzyw, zwierząt domowych, leśnych i egzotycznych;
- utrwalanie nazw figur geometrycznych;
- rozwijanie umiejętności przeliczania na konkretach w możliwie szerokim zakresie;
- wprowadzanie nazw aktualnej pory roku i jej cech charakterystycznych;
- stymulacja myślenia przyczynowo- skutkowego: „Co wydarzyło się potem?”.
6. Budzenie wiary we własne możliwości i umiejętności:
- zabawy i ćwiczenia wynikające z zainteresowań dziecka ("co lubię", "co potrafię");
- doskonalenie czynności samoobsługowych, zachęcanie do samodzielnego podejmowania decyzji w zabawie;
- zachęcanie do samodzielnego odkładania rzeczy na miejsce, korzystania z toalety, jedzenia i ubierania;
- docenianie dziecka za najmniejsze nawet postępy, podkreślanie mocnych stron dziecka.
7. Rozwijanie sfery społeczno- emocjonalnej:
- nauka wygrywania i przegrywania podczas gier typu ściganki, memo itp.;
- ustalanie i przestrzeganie zasad zgodnej i bezpiecznej zabawy;
- zwracanie uwagi na potrzeby innych ludzi, kształtowanie empatii poprzez zabawy naśladowcze typu „lustro”;
- zabawy tematyczne, np. w dom lub przedszkole;
- wzbogacanie rysunku postaci ("to jestem ja i tak wyglądam");
- rozpoznawanie emocji na zdjęciach i symbolach
- słuchanie bajeczek terapeutycznych